Dorpscoöperatie in Nieuwleusen

In de dorpscoöperatie Nieuwleusen Synergie werken inwoners nauw samen aan een fijne leefomgeving voor iedereen. Een van de initiatiefnemers is Rob Vogelzang: ‘Met elkaar kun je meer bereiken dan alleen. Daarbij komt dat mensen zich door samen te werken ook meer “samen” voelen.’

Nieuwleusen is een dorp met een bloeiend bedrijfs- en verenigingsleven. De inwoners weten van aanpakken: niet praten, maar doen. Er gebeurt van alles, zoals sport, toneel, muziek, activiteiten voor ouderen en gehandicapten en jaarlijks vier dagen Oranjefeest. Om al die initiatieven en mensen samen te brengen, startten de gemeente Dalfsen en twee initiatiefnemers van recente duurzame projecten, Luinstra Watermanagement en Vogelzang en Partners, in 2011 het traject Nieuwleusen Synergie. Zij hoopten dat meer inwoners zich actief zouden willen inzetten voor een leefbaar Nieuwleusen. Met een aantal bijeenkomsten probeerden zij eerst in kaart te brengen wat de inwoners van Nieuwleusen nou eigenlijk zelf willen. Geen grote veranderingen, zo bleek: het dorp is goed zoals het is. Wél zou het mooi zijn als sportvoorzieningen en sociaal-maatschappelijke voorzieningen verbeterd en behouden kunnen blijven.

Inspraak maar weinig risico
Om het idee van Nieuwleusen Synergie handen en voeten te geven, richtten zo’n veertig inwoners in januari 2012 een dorpscoöperatie op. Initiatiefnemer Rob Vogelzang van Vogelzang en Partners: ‘In de coöperatievorm beslissen deelnemers mee over grote onderwerpen. Voor leden is het financiële risico beperkt. Ze betalen eenmalig honderd euro als een soort commitment en kunnen dan deel nemen aan alle activiteiten, zoals groene energie of woningen verduurzamen. Door slim inkopen en de hulp van vrijwilligers kan de coöperatie ook een beetje winst maken. Dat geld wordt in een fonds gestopt en ingezet voor kleine investeringen in het dorp, zoals een jeu-de-boulesveldje.’

Daarnaast wordt geprobeerd om van buiten geld aan te trekken, bijvoorbeeld bij provincie en bedrijfsleven. De gemeente faciliteert de coöperatie en taat er voor honderd procent achter. ‘De gemeente
biedt de diensten van ambtenaren aan, helpt bij de benodigde vergunningverlening en organiseert informatiebijeenkomsten.’

Duurzaamheid in de breedste zin van het woord
Doel van de coöperatie is samen plannen te realiseren die bijdragen aan een vitaal en duurzaam dorp, maar die ook door het dorp zelf kunnen worden uitgevoerd. ‘Deur oons, veur oons’, luidt dan ook de toepasselijke slogan. Inmiddels zijn al heel wat initiatieven van de grond gekomen. Kinderen verbouwen hun eigen groente in het schooltuinproject. De kringloopwinkel loopt boven verwachting. En mensen kunnen zonnepanelen aanschaffen, leren hoe ze energie kunnen besparen en kunnen hun huis met lokale aannemers duurzamer maken. De vijftigste opdracht voor levering en plaatsing van zonnepanelen heeft inmiddels plaatsgevonden.

Ook voor de toekomst zijn er plannen. Er wordt nagedacht over nieuwe onderwijskundige projecten en een rol in de Wmo. Daarnaast wil de coöperatie in 2016 windmolens realiseren. ‘De locaties voor de
windmolens zijn al aangewezen door de provincie. Toen zeiden wij: als we er toch last van gaan krijgen, laat ons er dan ook van meeprofiteren. We kijken nu of wij het kunnen exploiteren.’

Grote daden
Om nieuwe leden te werven is een aantal aspecten belangrijk, bleek in de loop van de tijd. ‘Mensen willen concreet resultaat zien’, vertelt Vogelzang. ‘We zorgen daarom dat we goed zichtbaar zijn. We
stralen uit dat iedereen een bijdrage kan leveren, op basis van de eigen capaciteiten. Bijvoorbeeld door artikelen in de kranten of via informatieavonden. En er is, naast een website, een fysiek informatiepunt in
de kringloopwinkel. Ook motiveert het om heldere en bereikbare doelen te formuleren. En dat werkt: veel enthousiaste vrijwilligers hebben zich al aangemeld om mee te werken.’

Naast de ruim 40 actieve leden die in het beheer van de coöperatie zitten, zijn er nu zo’n 250 inwoners lid. Dat aantal zal zeker nog stijgen. ‘Nieuwleusen heeft ongeveer 9.000 inwoners, in zo’n 3.500 huishoudens. In het najaar van 2013 staat een aantal projecten op stapel waar waarschijnlijk veel mensen gebruik van gaan maken. We zijn bijvoorbeeld bezig met glasvezel; als mensen nu een abonnement nemen, worden ze ook lid van de coöperatie. Als we uiteindelijk 1.000 leden halen, doen we het heel goed.’

Nieuwleusen laat zien dat een dorp met bescheiden middelen tot grote daden kan komen. De winst? Kostenbesparing en betere voorzieningen. Maar ook onderlinge betrokkenheid en een zelfvoorzienende
houding. Nieuwleusen is minder afhankelijk van de overheid en dat geeft de bevolking het gevoel dat ze veel zelf kan. Een goed gevoel.

Meer informatie: www.nieuwleusensynergie.nl